2.3.1 KERNCOMPETENTIE 2



Rol:
Zorgverlener
Domein:
Zorg
Domeinspecificatie:
Zorg voor chronisch zieken, gehandicapten en stervenden

Competentie 2:
Om cliënten te helpen bij het omgaan met de gevolgen van het ziek zijn en bij het voorkomen en terugdringen van psychosociale problemen, biedt de VGG psychosociale en psychiatrische zorg

Toelichting
Mensen met psychogeriatrische en/ of somatische problemen kunnen ook psychiatrische en psychosociale problemen ondervinden. Eenzaamheid, depressie en allerlei andere vormen van psychiatrische problematiek komen in hoge mate voor in verpleeg – en verzorgingshuizen en in de thuissituatie. De (verpleeg)huisarts, de (wijk)verpleegkundige en de EVV zullen hier aandacht aan moeten besteden. Maar juist omdat de VGG werkt op het snijvlak van de medische zorg en psycho-sociale zorg heeft zij een toegevoegde waarde als het gaat om geriatrische en psychiatrische problemen.
De VGG ziet door haar werk heel direct welke effecten het ziek zijn op diverse aspecten van het leven van de cliënt en zijn omgeving heeft. Chronisch zieke ouderen worden gedwongen hun leven aan te passen aan de beperkingen die de ziekte hen oplegt. Onder verpleegkundige psychiatrische en psychosociale zorg aan deze groep cliënten kan worden verstaan het ondersteunen van de oudere chronisch zieke en zijn familie bij het omgaan met de 'adaptieve opgaven'. Met de term adaptatie wordt benadrukt dat zij geen keus hebben om de opdracht wel of niet te accepteren. Zij moeten zich ongevraagd aanpassen aan de consequenties van de ziekte. Eveneens zal de VGG met het bieden van psychosociale zorg streven naar het voorkomen of terugdringen van psychosociale en geestelijke gezondheidsproblemen. Over psychosociale en geestelijke gezondheidsproblemen wordt gesproken als een persoon psychisch onwelbevinden ervaart, sociaal en maatschappelijk niet naar tevredenheid kan functioneren of de samenhang in de zingeving is kwijtgeraakt. Hoe ernstig deze problemen zijn, hangt af van de mate die de betrokkene aangeeft. In voorkomende gevallen moet de VGG psychiatrische ziektebeelden herkennen en tijdig een psychiater of sociaal psychiatrisch verpleegkundige inschakelen.
Psychosociale en psychiatrische zorg is gericht op het verbeteren van de situatie zoals de cliënt die beleeft. De doelen van deze zorg kunnen gericht zijn op verschillende aspecten van het leven van de cliënt, te weten: betere probleemhantering en adaptatie, zich gesteund voelen, zich minder machteloos voelen en het ervaren van meer samenhang in de zingeving, maatschappelijk beter functioneren of het verblijf in het verpleeghuis beter kunnen doorstaan.
De VGG biedt bewust en proactief psychosociale en psychiatrische zorg aan, met inzet van communicatieve vaardigheden en psychosociale methodieken. Zij doet dit op een transparante en doelbewuste manier in overleg met cliënt en de behandelend (verpleeg)huisarts/geriater.

Heer en mevrouw K. hebben tot hun 85e jaar zelfstandig gewoond en zijn daarna in een aanleunwoning gaan wonen. Dit ging goed tot hun 90e. Mevrouw werd steeds banger alleen. Had last van evenwichtsstoornissen. De heer K was behoorlijk doof. Hij maakte graag een toertje op de fiets en speelde nog biljart. Zijn vrouw praatte steeds meer op hem in: fietsen was te gevaarlijk en dat biljarten was ook maar niks. Op enig moment begon mevrouw K te dementeren en na verloop van een half jaar was de situatie zo ernstig dat mevrouw niet meer alleen kon zijn. Na lang beraad in de familie werd besloten dat het echtpaar samen opgenomen zou worden op een gesloten afdeling van het verpleeghuis. Voor mevrouw een goede oplossing, zij werd er rustiger van. Voor de heer K desastreus, de omgeving werkte zeer deprimerend op hem. Hoewel hij de code van de deur had en dus naar buiten kon, kwam hij daar amper toe. Hij werd zeer opstandig en nam iedereen hetgeen nu speelde kwalijk. Apart van zijn vrouw wonen wilde hij niet en met haar samen op de gesloten afdeling kon hij niet. De onrust nam dusdanige vormen aan dat hij agressief werd en opgenomen werd op de afdeling neurologie van een algemeen ziekenhuis. Maar hoe nu verder na de ziekenhuisopname?


Bij
het verlenen van psychosociale en psychiatrische zorg

gaat het om
  • Behoefte aan ondersteuning signaleren;
  • De situatie analyseren;
  • De noodzaak inschatten voor het bieden van psychosociale zorg;
  • De noodzaak inschatten voor het bieden van psychiatrische zorg;
  • Psychosociale en psychiatrische interventies uitvoeren en het beoordelen van de effecten hiervan;
  • Ondersteuning bieden bij materiële problemen;
  • Ondersteuning bieden bij persoonlijke problemen;
  • Ondersteuning bieden bij sociale problemen;
  • Ondersteuning bieden bij zingeving problemen;
  • Tijdig doorverwijzen naar meer deskundigen;
  • Een professionele therapeutische zorgverleningsrelatie aangaan en onderhouden.

zodat
de cliënt en familie beter kunnen omgaan met de ziekte en de situatie waarin zij verkeren en een crisis wordt voorkomen.